جزئیات متن قانون
آییننامه اجرایی قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری
شماره : .6811ت 27455هـ
تاریخ : 1382.2.15
وزارت دادگستری
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1382.2.7 بنا به پیشنهاد شماره 111.02.2797 مورخ
1381.7.28وزارت دادگستری و به استناد ماده (40) قانون کانون کارشناسان
رسمیدادگستری - مصوب 1381-آییننامه اجرایی قانون یادشده را به شرح زیر تصویب
نمود:
آییننامه اجرایی قانون کانون کارشناسان رسمیدادگستری
فصل اول ـ کلیات
ماده 1ـ در این آییننامه، واژههای اختصاری زیر در مفاهیم مشروح مربوط به کار
میرود:
الف ـ قانون: «قانون کانون کارشناسان رسمیدادگستری».
ب ـ کانون: «کانون کارشناسان رسمیدادگستری».
ج ـ شورای عالی: شورای عالی کارشناسان رسمی».
ماده 2ـ ملاک تعیین کارشناس رسمیمقیم در مورد تعیین نصاب تشکیل کانون در مراکز هر
استان، محلاقامتی میباشد که در پروانه کارشناسی آنان تعیین گردیده است.
ماده 3ـ معیار تشخیص نزدیکترین کانون، فاصله نزدیکترین مرکز هر استان با مرکز
استان دیگر، براساس جداول تعیین فاصله شهرها که به وسیله وزارت راه و ترابری تهیه
میشود بوده و در صورت بروزهرگونه ابهام و اختلاف در تشخیص نزدیکترین کانون، نظر
شورای عالی ملاک عمل میباشد.
فصل دوم ـ شورای عالی
ماده 4ـ تعداد نصاب هر کانون برای عضویت در شورای عالی، متناسب با تعداد
کارشناسان رسمیآنکانون، حداقل سه ماه قبل از برگزاری انتخابات در هر دوره
انتخاباتی به وسیله شورای عالی تعیین و اعلاممیگردد.
ماده 5 ـ نصاب کانونها برای عضویت در شورایعالی با در نظر گرفتن نسبت کل
کارشناسان رسمیبهتعداد هجده نفر اعضاء شورای عالی تعیین میگردد.
چنانچه تعداد کارشناسان رسمییک کانون (اعم از کارشناسان آن استان و کارشناسان
استان دیگری که بهدلیل نداشتن کانون مستقل عضو آن کانون محسوب میگردند) کمتر از
نصاب لازم برای معرفی یک عضوباشند، کارشناسان آن کانون به ترتیب با کارشناسان
نزدیکترین کانون یا کانونهای دیگر تجمیع و تعداد نصاباعضاء برای شورای عالی تعیین
خواهد شد.
تبصره ـ پس از تعیین و اعلام تعداد نصاب اعضای هر کانون، داوطلبان عضویت در شورای
عالی یکماه مهلت دارند تا در کانون مربوط داوطلبی خود را ثبت نمایند.
کانونها موظفند ظرف حداکثر پانزده روز از تاریخ پایان مهلت ثبت نام، اسامیو
آخرین وضعیت پروانهکارشناسی داوطلبان را به شورای عالی و در دوره اول به کانون
استان تهران اعلام نمایند.
ماده 6ـ شورای عالی بلافاصله پس از وصول تمامیاسامیداوطلبان که ثبت نام کرده اند
فهرست اسامیووضعیت پروانه آنان را در اختیار کمیسیون تشخیص صلاحیت موضوع ماده
(13) قانون قرار میدهد.
تبصره 1ـ داوطلبان باید در زمان ثبت نام و اخذ رأی دارای پروانه معتبر کارشناسی
بوده و در حالتتعلیق نباشند.
تبصره 2ـ شورای عالی پس از اخذ نظر کمیسیون ماده (13) بلافاصله فهرست
اسامیداوطلبان واجدشرایط را به کانونهای مربوط اعلام مینماید.
داوطلبانی که صلاحیت آنها رد شده میتوانند از تاریخ اعلام کانون مربوط به آنان،
ظرف مدت پنج روزاعتراض خود را به کانون مربوط تسلیم نمایند.
کانون مزبور بلافاصله اعتراضات واصله را به کمیسیون ماده (13) منعکس نموده و
کمیسیون یادشدهظرف یک هفته نظریه قطعی خود را به کانون مربوط اعلام خواهد کرد.
ماده 7ـ به منظور انتخاب اعضا شورای عالی پس از تعیین نصاب هر استان در روز و ساعت
معینی درکانون مربوط در سراسر کشور انتخابات برگزار میشود.کارشناسان
رسمیدادگستری عضو کانون مربوطمیتوانند به تعداد دو برابر نصاب تعیین شده به
کاندیداهای مورد نظر خود رأی دهند.
انتخاب شوندگان به ترتیب فوق در جلسهای که در محل شورای عالی تشکیل میشود و
تاریخ آن از قبلتعیین و به اطلاع منتخبین رسیده از بین خود 18 نفر را به عنوان
اعضاء شورای عالی انتخاب مینمایند.
در هر صورت تعداد انتخاب شدگان در استان باید دو برابر نصاب تعیین شده باشد.
تبصره 1ـ کلیه هجده نفر باقیمانده از منتخبان مرحله اول، به عنوان «افراد ذخیره»
کانونهای مربوط درشورای عالی محسوب میگردند تا چنانچه اعضاء اصلی کانون مربوط به
هر دلیل از جمله فوت، استعفاء،تعلیق، ابطال پروانه کارشناسی یا غیبت غیر موجه
عضویت خود را از دست دهند، «افراد ذخیره» آن کانون کهبه ترتیب حائز اکثریت آراء
بوده برای بقیه مدت به عضویت اصلی شورای عالی درآیند.
تبصره 2ـ چنانچه «افراد ذخیره» نیز به دلائل فوق وجود نداشته باشند، انتخابات
میان دورهای در کانونمربوط انجام شده و دو برابر نصاب تعیین شده مذکور انتخاب و
معرفی میگردند تا در شورای عالی با حضورتمامیاعضاء اصلی و نیز «افراد ذخیره»
کانونها که حداکثر سی و شش نفر خواهند بود، اعضاء اصلی مورد نیازتا حد نصاب را
انتخاب نمایند.
در هر صورت رعایت نصاب تعیین شده برای کانونها اعم از اصلی و ذخیره باید مدنظر
باشد.
بقیه منتخبان مذکور، «افراد ذخیره» کانون مربوط برای باقیمانده مدت محسوب
میگردند.
ماده 8 ـ مسؤولیت اجرای انتخابات به عهده شورای عالی خواهد بود.
معرفی کارشناسان موضوع ماده (13) قانون به رئیس قوه قضائیه و اجرای انتخابات شورای
عالی و کلیهوظائفی که در قانون و این آییننامه به عهده شورای عالی است، در دوره
اول و قبل از تشکیل شورای عالی بهعهده کانون استان تهران میباشد.
ماده 9ـ محل برگزاری مرحله اول انتخابات شورای عالی، کانون استانها و در مرحله
دوم کانون استانتهران یا شورای عالی میباشد.
در مواردی که طبق قسمت اخیر ماده (5) این آییننامه دو یا چند کانون و نمایندگی با
یکدیگر تجمیع ورأی میدهند، محل برگزاری مرحله اول انتخابات در کانونهای مذکور
خواهد بود که اعضای هر کانون برایاخذ رأی به کانون استان خود مراجعه مینمایند.
حائزان اکثریت آراء در این محاسبه کارشناسی میباشد که بیشترین رأی را در صندوق
کانونهای مذکورکسب نموده باشد، اعم از آراء اعضای مقیم کانونها و آراء اعضای
استانهای دیگری که به دلیل نداشتن کانونمستقل عضو نمایندگی آن کانون میباشند.
ماده 10ـ به منظور همکاری و هماهنگی کانونها در امر انتخابات شورای عالی و انتخاب
سی و شش نفرمربوط (هجده نفر اعضای اصلی و هجده نفر افراد ذخیره)، بدواً با تشکیل
مجمع عمومی مرکب از اعضایهیأت مدیره کلیه کانونهای کشور که به دعوت کانون استان
تهران تشکیل میگردد از بین کارشناسان معتبرنسبت به تعیین «هیأت نظارت بر انتخابات
شورای عالی »برای هر استان به پیشنهاد هر یک از هیأتمدیرههای استانها اقدام
میگردد.
تعداد اعضای هیأت نظارت مذکور باید به نحوی باشد که برای هر استان لااقل سه نفر به
عنوان ناظر برانتخابات، به شرط آنکه ناظران خود داوطلب عضویت در شورای عالی
نباشند، انتخاب شوند.
نحوه تشکیل، حد نصاب، اداره جلسه و سایر ضوابط مجمع عمومی هیأت مدیره کانونها،
طبق نظامات وتشریفات مقرر در قانون و این آییننامه میباشد که برای مجامع عمومی
پیش بینی شده است.
ماده 11ـ انتخابات اعضای شورای عالی در یک روز و ساعت معین در کل کشور انجام و
صندوق اخذرأی در محل کانونهای مربوط یا نمایندگیهای کانون ذیربط مستقر میگردد.
کارشناسان واجد شرائط رأی دادن در ساعات تعیین شده برای تکمیل تعرفه منضم به رأی و
اخذ برگمخصوص رأی گیری شخصاً با در دست داشتن پروانه کارشناسی معتبر در محل صندوق
کانون استان یانمایندگی مربوط مراجعه و به طور مخفیانه رأی خواهند داد.
صندوقها باید قبلاً با نظارت ناظران منتخب مجمع عمومی هیأت مدیرهها لاک و مهر شده
و برگهای آراءنیز قبلاً توسط ناظران مذکور امضاء و مهر گردد.
تبصره ـ مجمع عمومی هیأت مدیره استانها میتوانند در صورت داشتن امکانات اخذ رأی
در استانهاییکه در آنها کانون تشکیل نشده و به صورت نمایندگی یکی از کانونها
اداره میشوند ناظران را معرفی و در همانروز و ساعت و تاریخ اخذ رأی، در
استانهای مذکور نیز صندوق اخذ رأی مستقر نمایند.
ماده 12ـ پس از خاتمه مهلت اخذ رأی، صندوقها در محل کانون یا محل نمایندگی
مربوط، با حضورناظران منتخب مجمع عمومی هیأت مدیره کانونها و دو نفر نمایندگان
هیأت مدیره کانون مربوط که خودداوطلب انتخاب در شورای عالی نمیباشند، مفتوح
گردیده، شمارش و قرائت آراء انجام میگیرد.
سپس اسامیمنتخبان بر اساس آراء مأخوذه صندوق یا صندوقهای اخذ رأی آن استان به
ترتیب آراءمکتسبه صورتمجلس و به امضاء اعضاء جلسه رسیده و برای شورای عالی ارسال
میشود.
ماده 13ـ اولین جلسه شورای عالی، حداکثر پانزده روز پس از انتخابات مرحله دوم،
با حضور کلیهاعضاء اصلی تشکیل میگردد.
در این جلسه، اعضاء از بین خود رئیس، نایب رئیس، خزانه دار، کارپرداز، دو نفر
منشی و دو نفر بازرسبا اکثریت آراء انتخاب مینمایند.
تبصره 1ـ دعوت اعضاء برای تشکیل جلسه به وسیله رئیس شورای عالی صورت میگیرد و در
اولیندوره به دعوت رئیس کانون استان تهران میباشد.
تبصره 2ـ چنانچه در جلسه اول همه اعضاء شرکت ننمایند، ظرف یک هفته جلسه بعدی تشکیل
و باحضور نصف به علاوه یک اعضاء اصلی رسمیت خواهد یافت. رأی دو سوم حاضران در
جلسه معتبر است.
تبصره 3ـ جلسات شورای عالی در هر ماه یک بار تشکیل میشود و در صورت ضرورت
جلساتفوقالعاده تشکیل خواهد شد.
ماده 14ـ چگونگی ایجاد تشکیلات سازمانی و تقسیم وظائف اعضاء شورای عالی طبق
دستورالعملداخلی شورای مزبور صورت خواهد گرفت.
ماده 15ـ عضویت در شورای عالی افتخاری است و بابت عضویت و شرکت در جلسات
حقالزحمهایپرداخت نمیشود.
تبصره ـ چنانچه هر یک از اعضاء به تشخیص و تصویب شورای عالی به صورت موظف در این
شورامشغول به کار گردند، با تصویب شورای یادشده حقالزحمهای متناسب برای دوران
اشتغال به آنان پرداختمیگردد.
ماده 16ـ هزینههای جاری شورای عالی در بودجهای که همه ساله توسط شورای مزبور
تصویبمیگردد، از محل درآمد کانون استانها به نسبت بودجه سالانه هر کانون تأمین
میشود.
کانونها مکلف به پرداخت این هزینهها در ظرف سال میباشند.
ماده 17ـ شورای عالی میتواند از طریق کانونهای مستقل مربوط، محدوده مورد عمل
کارشناسانرسمیرا به حوزه معینی منحصر نماید.
کارشناسان رسمیموظفند نظاماتی را که از طریق شورای عالی با رعایت قانون و این
آییننامه اعلاممیگردد رعایت نمایند.
ماده 18ـ شورای عالی میتواند از میان کارشناسان رسمیکانونهای کشور در هر رشته،
هیأت یاهیأتهایی مرکب از حداقل سه نفر کارشناس رسمیبه عنوان کمیسیونهای مشورتی
علمیو فنی کارشناسانآن رشته انتخاب نماید تا ضمن همکاری لازم در تهیه سئوالات
آزمون و نیز اعطاء صلاحیت اولیه یا اضافی بهکارشناسان رسمی یا متقاضیان کارشناسی،
نظر مشورتی خود را به شورای عالی و یا به کانونهایی که شورایعالی به آنها تفویض
اختیار نموده اعلام نمایند.
ماده 19ـ به منظور هماهنگی و امکان استفاده از کارشناسان رسمیکشور در دعاوی خارجی
و محاکم ومراجع بینالمللی، شورای عالی موظف است کارت و پروانه کارشناسان رسمیکل
کشور را علاوه بر زبانفارسی به زبان انگلیسی نیز تهیه و جهت استفاده آنها در
اختیار کانونهای کشور قرار دهد.
ماده 20ـ اعضای شورای عالی برای مدت چهار سال با رأی کارشناسان رسمیکل کشور
انتخابمیشوند و انتخاب مجدد تنها برای یک دوره دیگر بلامانع است.
ماده 21ـ مکاتبات شورای عالی صرفاً از طریق رئیس شورا و در غیاب وی با نائب رئیس
خواهد بود.
ماده 22ـ مقررات، دستورالعملها و ضوابطی که در حدود مقررات قانون و این آییننامه
توسط شورایعالی تصویب و ابلاغ میگردد و همچنین در کلیه مواردی که در اجرای این
آییننامه ابهاماتی پیش آید، نظرشورای عالی که با در نظر گرفتن مقررات قانون و این
آییننامه اعلام میگردد معتبر بوده و برای کلیهکارشناسان رسمیکانونها و مراجع
مربوط لازمالرعایه میباشد.
فصل سوم ـ مجامع عمومی
ماده 23ـ اعضای مجامع عمومی هر کانون از کارشناسان رسمیآن کانون و همچنین
کارشناسانرسمینزدیکترین استان مجاور که به لحاظ فقدان کانون مستقل عضو آن کانون
هستند و دارای پروانهکارشناسی معتبر بوده و در حال تعلیق نباشند تشکیل میگردد.
ماده 24ـ چنانچه مجامع عمومی بر اساس بند (الف) ماده (6) قانون در دومین جلسه نیز
نصاب لازم رانداشته باشند، دعوت از اعضاء تا تشکیل مجمع با نصاب لازم قانونی تجدید
میشود.
ماده 25ـ در هیچ یک از مجامع، وکالت از اعضاء دارای اعتبار نمیباشد.
ماده 26ـ در مواردی که مهلت تشکیل مجمع عمومی عادی گذشته و به هر دلیل از جمله عدم
حد نصابقانونی در جلسات اول و دوم مجمع عمومی عادی رسمیت نیافته و منتج به نتیجه
نشده باشد مجمع عمومیفوقالعاده تشکیل میگردد.
ماده 27ـ در مواردی که نیاز به انتخابات میان دورهای باشد و همچنین در سایر
مواردی که ضرورتتشکیل مجمع فوقالعاده را با رعایت دیگر مقررات قانون بنا به
تشخیص هیأت مدیره کانون مربوط ایجابنماید و تصمیمات متخذه جزو وظائف مجمع عمومی
عادی نباشد، مجمع عمومی فوقالعاده تشکیل میگردد.
ماده 28ـ نصاب رسمیت جلسات مجامع عمومی عادی در مورد جلسات مجامع عمومی فوقالعاده
نیزلازمالرعایه است.
ماده 29ـ مهلت ثبت نام داوطلبان برای عضویت در هیأت مدیره کانون و بازرسان و
دادستان انتظامیقبل از تشکیل مجامع عمومی، از سوی شورای عالی از طریق درج در یکی
از روزنامههای کثیرالانتشار اعلانو توسط کانون مربوط اعلام میگردد.
داوطلبان باید در مهلت تعیین شده به صورت کتبی تقاضای خود را در دفتر کانون مربوط
ثبت نمایند.
ماده30 ـ منظور از شهر محل کانون مندرج در تبصره (1) ماده (9) قانون، حوزه
فعالیت کارشناسمیباشد که در پروانه کارشناسی وی مشخص شده است.
ماده 31ـ پس از پایان مهلت ثبت نام داوطلبان، دفتر کانون مربوط موظف است تقاضاهای
ثبت شده ووضع پروانه داوطلبان و مشخصات کامل آنان را در اختیار کمیسیون ماده (13)
قانون قرار دهد.
کمیسیون موظف است ظرف مدت هفت روز شرائط داوطلبان را با شرائط مندرج در ماده (9)
قانونتطبیق و نظر خود را به کانون مربوط اعلام نماید.
ماده 32ـ نظر کمیسیون بلافاصله در محل کانون مربوط اعلان میگردد.
کارشناسان داوطلب که به نظر کمیسیون اعتراض دارند میتوانند ظرف سه روز از تاریخ
اعلان، اعتراضخود را به کانون مربوط تسلیم نمایند.
اعتراضات واصله توسط کانون مربوط بلافاصله به شورای عالی ارسال میگردد و شورای
مزبور حداکثرظرف یک هفته رسیدگی و نظر خود را اعلام مینماید. نظر شورای عالی قطعی
است.
ماده 33ـ پس از اعلام اسامی داوطلبان واجد صلاحیت، مجمع عمومی در مهلت مقرر
قانونی تشکیلمیگردد و برای انتخاب رئیس و منشیان، از بین اعضای حاضر در مجمع یک
نفر به عنوان رئیس سنی و یکنفر منشی اداره جلسه را به عهده میگیرند و سپس رئیس و
دو نفر منشی مجمع عمومی از سوی حاضران درمجمع و از بین اعضاء حاضر انتخاب میشوند.
ماده 34ـ هیأت نظارت از بین اعضاء حاضر در جلسه مجمع عمومی انتخاب میگردند.
داوطلبان برای هیأت مدیره، بازرسان و دادستان انتظامینمیتوانند به عضویت هیأت
نظارت انتخابشوند.
ماده 35ـ اعضاء شورای عالی و هیأت مدیره کانونها و سایر اعضاء ارکان کانونها
موظفند همانند سایرکارشناسان رسمی ضمن اقدام برای تمدید به موقع پروانه کارشناسی
خود، سایر نظامات مربوط را از طریقکانون ذیربط رعایت نمایند.
ماده 36ـ وظایف هیأت رئیسه و هیأت نظارت مجامع عمومی عبارتند از:
الف ـ ایجاد نظم در برگزاری انتخابات.
ب ـ توزیع اوراق اخذ رأی پس از امضاء و مهر نمودن.
ج ـ مراقبت در جمع آوری، شمارش و قرائت آراء.
د ـ تنظیم و امضاء صورتجلسه برگزاری انتخابات و تهیه فهرست منتخبان به ترتیب تعداد
آراء مکتسبه.
هـ ـ اعلام نتیجه انتخابات به شورای عالی جهت صدور احکام مربوط.
تبصره ـ هیأت نظارت مکلف است قبل از اخذ رأی صندوق خالی اخذ آراء را به رؤیت مجمع
عمومیرسانیده و سپس آن را لاک و مهر نماید.
ماده 37ـ انتخابات به صورت جمعی و مخفی انجام میگیرد و رأی باید روی اوراق چاپی
دو قسمتیتأیید شده به مهر و امضای هیأت نظارت به شرح زیر نوشته شود:
در قسمتی از ورقه که نزد کانون باقی میماند مشخصات کامل رأی دهنده شامل موارد ذیل
ثبت میگردد:
الف ـ نام و نام خانوادگی و نام پدر.
ب ـ شماره پروانه کارشناسی.
ج ـ نام کانون محل اخذ رأی.
د ـ امضاء رأی دهنده.
پس از ثبت مشخصات مذکور، قسمت دوم ورقه که باید فاقد هرگونه امضاء، شماره و علامت
مشخصهبوده و فقط دارای محل مناسب و کافی برای درج اسامیبه تعداد اعضاء اصلی و
علیالبدل ارکان کانون باشد،از ورقه جدا و به رأی دهنده تسلیم میگردد، تا رأی خود
را در آن به صورت مخفی نوشته و در صندوقبیاندازد.
ماده 38ـ پس از پایان مهلت اخذ رأی، صندوق آراء توسط هیأت رئیسه مجمع عمومی و
هیأت نظارتمفتوح و آراء مأخوذه شمارش و قرائت میشود و فهرست منتخبان به ترتیب
آراء مأخوذه تهیه و امضاءمیگردد.
تبصره ـ آراء قرائت شده مجدداً در صندوق ضبط و توسط هیأت نظارت لاک و مهر میگردد و
تا پایانرسیدگی به اعتراضات احتمالی و اعلام نتیجه قطعی انتخابات محفوظ میماند
تا در صورت نیاز به بازبینی وبازرسی مورد استفاده قرار گیرد و سپس معدوم میشود.
ماده 39ـ مدت اعتراض، از جریان انتخابات تا سه روز پس از اعلام نتایج اولیه
انتخابات میباشد واعتراض از کسانی پذیرفته میشود که در مجمع عمومی حضور داشته
اند.
ماده 40ـ اعتراض به صورت کتبی به کانون مربوط تسلیم و در جلسهای مرکب از هیأت
رئیسه مجمععمومی و هیأت نظارت و نماینده شورای عالی رسیدگی میشود.
رأی اکثریت حاضران معتبر میباشد.
ماده 41ـ کانون مربوط ظرف سه روز از تاریخ قطعی شدن انتخابات، اسامیمنتخبان را
به شورای عالیارسال کرده و شورای مزبور احکام لازم را در اسرع وقت صادر و ابلاغ
مینماید.
ماده 42ـ چنانچه در جلسه رسیدگی به اعتراضات، اعتراض وارد تشخیص داده شود، مراتب
جهتاتخاذ تصمیم لازم به شورای عالی اعلام میگردد.
فصل چهارم ـ هیأت مدیره
ماده 43ـ اعضاء اصلی هیأت مدیره کانون به ترتیب تعداد آراء مکتسبه از بین منتخبان
تعیین و بقیه نیزبه ترتیب تعداد آراء و تا حد نصاب مقرر در ماده (10) قانون عضو
علیالبدل خواهند بود.
ماده 44ـ اولین جلسه هیأت مدیره منتخب ظرف حداکثر یک هفته پس از صدور احکام اعضاء
توسطشورای عالی بترتیب به دعوت رئیس، نایب رئیس هیأت مدیره قبلی و یا ناظر شورای
عالی در مجمع عمومیبا حضور تمامیاعضاء تشکیل و نسبت به انتخاب رئیس و نایب رئیس
و منشی و مسؤول امور مالیتصمیمگیری خواهند نمود.
تبصره 1ـ چنانچه در جلسه اول تمامیاعضاء حضور نیابند جلسه بعدی ظرف یک هفته با
رعایتنصاب مندرج در ماده (10) قانون تشکیل یافته و مسؤولان یاد شده، انتخاب
میگردند.
تبصره 2ـ جلسات هیأت مدیره باید حداقل هر پانزده روز یک بار تشکیل و خلاصه مذاکرات
و نتیجهتصمیمات قرائت و تصویب و سپس صورتجلسه به امضاء حاضران در جلسه برسد.
ماده 45ـ از اعضای اصلی و علیالبدل جهت شرکت در جلسات هیأت مدیره دعوت به عمل
میآید واعضای علیالبدل در صورتی حق رأی خواهند داشت که به علت عدم حضور اعضای
اصلی حد نصابقانونی حاصل نشده باشد.
در این صورت تا حصول نصاب قانونی اعضای علیالبدل به ترتیب آراء به عنوان اعضای
اصلی صرفاً درهمان جلسه حق رأی خواهند داشت.
ماده 46ـ در صورت فوت یا استعفاء و یا سلب صلاحیت و یا غیبت غیرموجه در شش جلسه
متوالی ویا هر دلیل قانونی دیگر که باعث برکناری عضو اصلی شود، عضو علیالبدلی که
دارای بیشترین رأی بوده بهعنوان عضو اصلی جایگزین میگردد و حکم وی با معرفی رئیس
کانون توسط رئیس شورای عالی صادرمیشود.
ماده 47ـ هیأت مدیره هر کانون مکلف است هزینه متناسبی را که شورای عالی برابر
تبصره ذیل ماده(30) قانون به عنوان سهم آن کانون از هزینههای جاری شورای عالی
تعیین و ابلاغ مینماید همه ساله دربودجه خود منظور و به تدریج طی سال مالی مربوط
حداکثر تا پایان سال مالی به شورای عالی بپردازد.
ماده 48ـ هیأت مدیره هر کانون موظف است به منظور اطمینان از ارتقای کیفیت خدمات
حرفهایکارشناسان کانون مربوط، هماهنگی در روشهای انجام کارشناسی، کیفیت
گزارشهای کارشناسی، پیشگیری ازرفتار ناسازگار با شؤون حرفهای و ضرورت گذراندن
دورههای بازآموزی کارشناسان عضو، همچنین دقت دررعایت مقررات قانونی،
آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی و ضوابط و نظامنامههای تدوینی و
تصویبیشورای عالی، بر کار حرفهای کارشناسان رسمیآن کانون نظارت مستمر نماید.
نظارت کانون بر فعالیتهای حرفهای اعضاء با جلب نظر گروههای تخصصی ذیربط انجام
میگیرد.
کارشناسان رسمیموظفند پروندهها، اطلاعات، مدارک مورد نیاز را برای رسیدگی در
اختیار کانون وگروههای مذکور قرار دهند.
گزارشها و مدارک مربوط جزو اسناد طبقه بندی شده محسوب و به کارگیری و یا افشای آن
در غیر موردممنوع میباشد.
فصل پنجم ـ بازرسان
ماده 49ـ وظایف و اختیارات بازرسان در شورای عالیعبارتست از:
الف ـ مانند سایر اعضای شورای عالی در جلسات شورای مزبور با داشتن حق رأی شرکت
نموده و درتعیین خط مشی و سایر تصمیمات سهیم میباشند.
ب ـ هر زمان که لازم بدانند میتوانند امور مالی شورای عالی را مورد بررسی و
حسابرسی قرار داده و اگردر زمینه نگهداری حسابها و مسائل مالی به مواردی از وجود
نقص و یا سوء جریان برخورد نمودند موضوع رابه رئیس شورای عالی جهت طرح در جلسات آن
شورا گزارش نمایند و چنانچه رئیس شورای عالی از طرحموضوع خودداری نماید، بازرسان
میتوانند موضوع نواقص احتمالی را مستقیماً در شورای عالی مطرحنمایند.
ماده 50 ـ وظایف و اختیارات بازرسان در هیأت مدیره کانونها به شرح زیر است:
الف ـ بازرسان میتوانند در جلسات هیأت مدیره بدون داشتن حق رأی شرکت نمایند.
ب ـ بازرسان اختیار دارند بدون دخالت در امور اجرایی بر عملیات کانون نظارت داشته
و دفاتر و اسناد ومدارک و اطلاعات مورد نیاز را بدون آنکه وقفهای در فعالیتهای
اجرایی کانون ایجاد شود مطالبه و موردبررسی قرار دهند.
ج ـ بازرسان موظفند صورتهای مالی مصوب هیأت مدیره کانون را که حداقل دو هفته قبل
از تشکیلمجمع عمومی سالیانه تهیه و در اختیارشان قرار میگیرد، مورد رسیدگی قرار
داده و نظر خود را ظرف حداکثرپنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی در اختیار هیأت
مدیره جهت طرح در مجمع عمومی قرار دهند وگزارش سالیانه خود را بر اساس ماده (20)
قانون به مجمع عمومی ارائه نمایند.
فصل ششم ـ آزمون، کارآموزی، صدور پروانه کارشناسی
ماده 51 ـ شورای عالی همه ساله طی یک نوبت آگهی که حداقل در دو روزنامه
کثیرالانتشار کشور منتشرمیشود تعداد کارشناسان مورد نیاز در رشتههای مختلف را به
تفکیک نیاز استانها اعلان خواهد نمود.
تبصره 1ـ شورای عالی قبل از انتشار آگهی نظرات ادارات کل دادگستریهای استانها و
کانونها را در موردنیاز استان مربوط کسب و بر مبنای آن تصمیم مقتضی اتخاذ
مینماید.
تبصره 2ـ کانونها میتوانند آگهی منتشره از سوی شورای عالی در بخش مربوط به حوزه
فعالیت خود رادر یک روزنامه محلی نیز منتشر نمایند.
ماده 52 ـ داوطلبان درخواست پروانه کارشناسی باید تقاضای خود را با مشخصات زیر به
دفتر کانونمربوط یا دفتر نمایندگی استانهایی که کانون کارشناسان در آن استان
تشکیل داده است تسلیم نمایند:
الف ـ مشخصات کامل داوطلب.
ب ـ محل اقامت داوطلب برای ابلاغ اوراق.
ج ـ تصریح به نداشتن سوء پیشینه.
د ـ تعهد به عدم اعتیاد به افیون و مواد مخدر.
هـ ـ مدرک تحصیلی مورد نیاز و چنانچه دانشنامه از دانشگاههای خارج از کشور اخذ شده
باشد ارائهتأییدیه از مرجع ذی صلاح.
و ـ رشته مورد درخواست پروانه کارشناسی.
ز ـ محل مورد درخواست برای کارشناسی.
ح ـ اعلام آدرس و مشخصات دو نفر معرف.
ط ـ گواهی از مراجع معتبر مورد قبول کانونها مبنی بر داشتن پنج سال سابقه کار
تجربی در رشته موردتقاضا بعد از اخذ مدرک تحصیلی لیسانس در رشته مورد تقاضا با
توجه به بند (و) ماده (15) قانون و در موردرشتههایی که دانشنامه لیسانس مربوط
نداشته باشد اخذ گواهی از مراجع معتبر مورد قبول کانونها مبنی برپانزده سال سابقه
کار تجربی در رشته مورد تقاضا با داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در هر رشته و
درخصوص متقاضیان مشمول تبصره (2) ماده (15) قانون ارائه گواهی ده سال سابقه در
امور ثبتی یانقشهبرداری ثبتی.
ماده 53 ـ به منظور انتخاب کارشناسان مورد نیاز از لحاظ علمیو تجربی و صلاحیت
اولویتهای اخلاقیو سایر موارد مقرر در ماده (15) قانون، در هر دوره آزمون شورای
عالی کسانی را که در آزمون علمیو تجربیموفق و نصاب نمره قبولی کسب کرده اند به
کمیسیون ماده (13) قانون معرفی مینماید.
ماده 54 ـ برگزاری آزمون به صورت کتبی و شفاهی خواهد بود و منابع سئوالات امتحانی
عبارتست ازمنابع کتب دانشگاهی در رشته مربوط که با رعایت استانداردها و تجارب لازم
مربوط به هر رشته انتخاب ومعرفی میگردد.
تبصره ـ موعد اعلام نتیجه قبولی داوطلبان حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ اخذ آزمون
میباشد.
ماده 55 ـ داوطلبان کارشناسی که جهت اخذ پروانه کارشناسی انتخاب میگردند موظفند،
دورهکارآموزی خود را زیر نظر کارشناس راهنما که از سوی کانون مربوط معرفی میگردد
با موفقیت بگذرانند.
کارشناس راهنما هر سه ماه یکبار نظر خود را نسبت به کارآموز به کانون مربوط گزارش
مینماید و درصورتی که نظر کارشناس راهنما نسبت به کارآموز منفی باشد دوره
کارآموزی برای مدتی که لازم باشد اضافهمیگردد.
تبصره ـ وظایف کارآموز عبارتست از انجام امور کارشناسی آموزشی و مطالعه قوانین و
مقررات مربوط وشناخت وظایف کارشناسی که از سوی کارشناس راهنما به وی محول میگردد
و موفقیت در کلاسهایآموزشی که از طرف کانونها تشکیل میشود.
ماده 56 ـ دستورالعمل جزییات طرح سؤالات آزمون، نحوه برگزاری آزمون، نصاب نمره
قبولی،مصاحبه علمیو تجربی، کارآموزی و نظارت بر آن و همچنین مقررات رشتهها و
گروههای کارشناسی وتشکیل نمایندگی کانون استانها و شهرستانها، به وسیله شورای
عالی تدوین، تصویب و جهت اجراء به کانونهاابلاغ میگردد.
فصل هفتم ـ کمیسیون صلاحیت و اولویتهای اخلاقی
ماده 57 ـ به منظور تطبیق موارد مندرج در مواد (9) و (15) قانون و گزینش صلاحیت
اولویتهایاخلاقی متقاضیان کارشناسی و همچنین اظهار نظر در خصوص صلاحیت داوطلبان
عضویت در ارکان کانونو عضویت در شورای عالی کمیسیونی به شرح مندرج در ماده (13)
قانون تشکیل میگردد که اهم وظائف آنبه شرح ذیل میباشد:
الف ـ تطبیق شرائط داوطلبان کارشناسی (متقاضیان امر کارشناسی) با مواد مندرج در
ماده (15) قانون وگزینش صلاحیت اولویتهای اخلاقی و اعلام نتیجه به شورای عالی.
ب ـ تطبیق شرائط داوطلبان عضویت در ارکان کانون با شرائط مندرج در ماده (9) قانون
و اعلام نظریهخود ظرف مهلت هفت روز به کانونهای مربوط.
ج ـ تطبیق شرائط داوطلبان عضویت در شورای عالی با شرائط مندرج در بندهای یادشده در
ماده (27)قانون و اعلام نظر در مهلت هفت روز به شورای عالی.
ماده 58 ـ واحد حراست کانون مکلف است هر گونه همکاری را با کمیسون ماده (13) قانون
به عملآورده و تحقیقات مورد نظر کمیسیون را در مهلتی که تعیین میشود انجام و
نتیجه را اعلام دارد.
همچنین کلیه مراجع قضایی و انتظامی، وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات، شرکتها،
بانکها، شهرداریها،بنیادها، نهادهای انقلاب اسلامیو اشخاص حقوقی اعم از دولتی و
غیر دولتی و سایر مراجع عمومی و دولتیکه شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا
ذکر صریح نام است موظفند به استعلامات کمیسیون ماده (13) وحراست کانون پاسخ داده و
همکاریهای لازم را معمول دارند.
تبصره ـ در صورتی که وزارت اطلاعات در مهلت مقرر در تبصره (هـ) ماده (15) به
استعلامات انجامشده پاسخ ندهد، کمیسیون بر اساس اطلاعات کسب شده تصمیم مقتضی
اتخاذ خواهد نمود.
فصل هشتم ـ دادسرا و دادگاههای انتظامی
ماده 59 ـ شکایت از تخلفات کارشناس رسمیباید کتبی و با امضای شاکی بوده و حاوی
مشخصات زیرباشد:
الف ـ نام و نشانی شاکی.
ب ـ موضوع شکایت با تصویر گزارش کارشناس و ذکر مدارک مورد استناد.
شکایت در دفتر کانون مربوط ثبت میشود و هیأت مدیره کانون عندالاقتضاء شکایت را
جهت رسیدگی واظهارنظر به دادسرای انتظامیکانون کارشناسان رسمیارسال مینماید.
ماده 60ـ در صورتی که دادسرای انتظامیپس از اقدامات اولیه و بررسی و تفهیم اتهام
به تعقیبکارشناس معتقد باشد، کیفرخواست صادر و ضمن ارسال به دادگاه انتظامیکانون
کارشناسان رسمی، یکنسخه از آن را ظرف مهلت ده روز از طریق کانون مربوط به وسیله
پست سفارشی پیشتاز به کارشناس ابلاغمینماید.
کارشناس میتواند ظرف مهلت یک ماه از تاریخ ابلاغ پاسخ خود را کتباً از طریق دفتر
کانون و یا مستقیماًبه دفتر دادگاه انتظامیتسلیم نماید.
ماده 61ـ در صورتی که دادسرا یا دادگاههای انتظامیکانون حضور شاکی یا کارشناس را
برای ادایتوضیحات و کشف حقیقت لازم بدانند حسب مورد احضاریه صادر مینمایند.
عدم حضور در وقت مقرر بدون عذر موجه مانع از رسیدگی و اتخاذ تصمیم نخواهد بود.
ماده 62ـ عذر موجه برای کارشناس علاوه بر مقررات مندرج در ماده (41) قانون آیین
دادرسی مدنیشامل دعوت دادگاهها و مراجع قانونی دیگر جهت قرار کارشناسی یا ادای
توضیحات نزد مراجع مذکور نیزمیباشد.
ماده 63ـ دادگاههای انتظامیپس از وصول پاسخ کارشناس یا انقضای مهلتهای مذکور در
ماده (59)وقت رسیدگی تعیین میکنند و از طریق دفتر دادگاه به اطلاع دادسرای
انتظامیو کارشناس و ریاست کانونمربوط و در مورد دعاوی تجدیدنظر به شورای عالی
جهت معرفی دیگر اعضای دادگاه خواهند رساند.
اعضای معرفی شده در هر پرونده تا پایان رسیدگی و صدور رأی قابل تعویض نخواهند بود.
عدم حضور کارشناس یا معاون دادسرای انتظامیمانع رسیدگی و صدور حکم نخواهد بود.
ماده 64ـ چنانچه به نظر شورای عالی نیاز به شعبه یا شعب دیگر تجدیدنظر
انتظامیباشد، با درخواسترییس شورای مزبور و تصویب رییس قوه قضاییه تشکیل
خواهدشد.
ارجاع پرونده به شعبه یا شعب تجدیدنظر به عهده رییس شعبه اول تجدیدنظر است.
ماده 65ـ در صورتی که مراجع قضایی از کارشناسان تخلفی مشاهده نمایند که قابل تعقیب
در دادگاهانتظامیباشد مراتب را کتباً به کانون مربوط اطلاع میدهند.
هرگاه کانون موضوع را قابل تعقیب تشخیص دهد پرونده را جهت رسیدگی به دادسرای
انتظامیکانونارجاع مینماید و چنانچه معتقد به تعقیب نباشد مراتب را به مرجع
مذکور اطلاع میدهد.
در صورتی که نظر کانون مورد پذیرش مرجع قضایی قرار نگیرد رأساً جهت رسیدگی به
دادسرایانتظامیکانون ارجاع مینماید.
ماده 66ـ مراجع قضایی رسیدگی کننده به شکایات علیه کارشناسان رسمیچنانچه عمل
انتسابی را جرمندانند لکن موضوع را منطبق با یکی از تخلفات مندرج در ماده (26)
قانون تشخیص دهند پرونده را با صدورقرار مقتضی جهت رسیدگی به دادسرای
انتظامیکانون مربوط ارسال خواهند نمود.
ماده 67ـ کلیه شکایات واصله علیه اعضای هیأت مدیره، دادستان و بازرسان کانونها به
شورای عالیارسال میگردد. شورای عالی موظف است موضوع را ضمن بررسیهای لازم
عندالاقتضاء با سوابق امر دراجرای بند (ط) ماده (7) قانون جهت رسیدگی و اتخاذ
تصمیم به دادسرای انتظامیقضات ارسال نماید.
ماده 68ـ دادستان انتظامیهر کانون مکلف است دو برابر دادیاران مورد نیاز را از
بین کارشناسانرسمیآن کانون انتخاب و معرفی نماید.
هیأت مدیره کانون مربوط دادیاران مورد نیاز را تأیید و جهت صدور حکم انتصاب به
دادستانانتظامیمعرفی میکند.
تبصره ـ دادستان انتظامیکانون میتواند افرادی را از بین حقوقدانان پس از تأمین
بودجه آنان از طریقهیأت مدیره و مجمع عمومی به عنوان معاون دادستان انتخاب و
ابلاغ لازم صادر نماید.
ماده 69ـ در صورتی که مراجع قضایی و انتظامیوزارتخانهها، ادارات، سازمانها،
مؤسسات و شرکتهایدولتی و وابسته به دولت، بانکها، نهادها، بنیادها، شهرداریها و
اشخاص حقیقی و حقوقی، کارشناس رسمیازکانونها خواسته باشند مکلفند دستمزد
کارشناسی را در امور ارجاعی به حساب کانون یا نمایندگی کانونمربوط واریز نمایند
تا پس از کسر پنج درصد (5%) سهم کانون و سایر کسورات قانونی مابقی به
کارشناسپرداخت گردد.
تبصره 1ـ در صورتی که به هر علت حقالزحمه کارشناسی در صندوق کانون تودیع نگردید
مراجعمذکور در این ماده مکلفند پنج درصد (5%) سهم کانون را کسر و در وجه کانون
واریز و به اطلاع کانون یانمایندگی کانون مربوط برسانند.
کارشناسان نیز موظفند فهرست پنج درصد (5%) وجوه مکسوره از حقالزحمه کارشناسیهای
خود را بهاطلاع کانون برسانند.
تبصره 2ـ کارشناسان متخلف از مفاد این ماده در حکم مرتکبان خلاف شؤون شغلی مصرح در
بند (هـ)ماده (26) قانون بوده و تحت تعقیب قانونی قرار خواهند گرفت.
ماده 70ـ در تخلفات انتظامیکه دو سال از تاریخ وقوع آن منقضی گردیده و تعقیب نشده
باشد و یا دوسال از تاریخ آخرین اقدام انتظامی آن گذشته و منتهی به صدور حکم
نشده، تعقیب موقوف خواهد شد.
محمدرضا عارف - معاون اول رییسجمهور